Rabobank presenteert zes trends tijdens Nederland Maakt

Zes trends zijn de komende jaren belangrijk, volgens de Rabobank. Tijdens Nederland Maakt, het ketenevenement voor de maakindustrie, presenteerde de bank zijn visie op de maakindustrie. Nederland Maakt is een initiatief van NEVAT (de branchevereniging voor toeleveranciers in de maakindustrie) en vond 11 november plaats in de Basiliek in Veenendaal. Het wordt georganiseerd in samenwerking met branchepartners FME, FPT-VIMAG, FEDET en de Koninklijke Staalfederatie. 

De eerste trend volgens de Rabobank is meer maatwerk en flexibiliteit. Industriebedrijven zullen worden uitgedaagd om het beste van maatwerk en volumeproductie te combineren. Bijvoorbeeld maatwerk tegen een lage prijs en korte levertijd. Er wordt ook wel naar verwezen als ‘Low Volume, High Complexity, High Diversity’: de ultieme vorm van marktsegmentatie. Risico is wel dat bij standaardproducten de marges verder onder druk kunnen komen te staan, onder meer doordat online alles erg makkelijk is te vergelijken. Mass Customization zorgt daarbij voor meer en langere omsteltijden. Er kunnen lagere volumes geproduceerd worden. Als er onvoldoende waarde wordt toegevoegd, zal dit de omzet en marge onder druk zetten. 

Vervolgens is ketensamenwerking een belangrijke ontwikkeling. De wijze van samenwerking in de keten verandert door toegenomen specialisatie en afhankelijkheden. Het belang van ketensamenwerking neemt hierdoor toe. “OEM’s willen niet alleen dat er onderdelen worden geleverd, maar besteden het ontwerpen van die onderdelen ook steeds vaker uit. Daarnaast zien we op steeds meer plekken in het land bedrijven samenwerken om ideeën te realiseren en business cases te ontwikkelen. Brainport Industrie Campus is daar een mooi voorbeeld van. Hier werken high-tech maakbedrijven op een intensieve manier met elkaar samen”, meldt de Rabobank. Hierin zitten wel risico’s: ketenintegratie leidt tot een stevigere klantrelatie en dus een wederzijdse afhankelijkheid. 

Duurzaamheid

De (maak)industrie is een grootverbruiker van (schaarse) grondstoffen en energie. Omdat grondstoffen steeds schaarser (en duurder) worden, is de trend dat grondstoffen vaker hergebruikt gaan worden. Ook andere reststromen, zoals water, afval en warmte, worden steeds vaker hergebruikt. Daarnaast wordt vanuit de maatschappij en vanuit de politiek steeds meer van de (maak)industrie verlangd dat er duurzaam wordt geopereerd. Klimaatwetgeving dwingt bedrijven duurzaamheid te adopteren. Vooroplopen in duurzaamheid zorgt ook voor onderscheidend vermogen. Circulair ondernemen en het treffen van duurzaamheidsmaatregelen vergen echter wel een investering

Trend vier is dat veel bedrijven in de maakindustrie in hun productieproces investeren. De kosten moeten omlaag, de kwaliteit en doorloopsnelheid omhoog. Robotisering en automatisering spelen hierin een belangrijke rol. Robotisering kan een (gedeeltelijke) oplossing zijn voor het tekort aan personeel, dat momenteel wordt ervaren in de industrie. Risico is dat binnen het bedrijf ook eigen deskundigheid aanwezig moet zijn; je kunt niet 100 procent uitbesteden.

Ontwerp

Een trend die al langer speelt, is digitalisering. Het gebruik van data gaat het verschil maken, volgens de Rabobank. Het onderscheidend vermogen zal steeds meer komen van software/elektronica. Machines worden steeds vaker met elkaar verbonden (IoT). Hierdoor wordt het niet alleen mogelijk om het machinepark te optimaliseren; ook zal het inzetten van data leiden tot een beter ontwerp en minder gebruik van grondstoffen en energie. Deze trend vergt meer investeringen in software. Aangezien software vaak bedrijfsspecifiek is, kan hij minder makkelijk worden gefinancierd dan bijvoorbeeld hardware.

Tot slot is er de trend van servitization. Servitization is het proces waarbij dienstverlening een steeds grotere rol krijgt in het businessmodel van maakbedrijven, naast – en soms ten koste van – de traditionele product- en machineverkoop (van bezit naar gebruik). Service verandert van een kostenpost in een kans om de klant beter van dienst te zijn en zo extra omzet te genereren, vaak tegen betere marges