Rabobank: Meeste Nederlandse industriebedrijven niet klaar voor de toekomst

Het merendeel van de Nederlandse industriebedrijven is niet klaar voor de toekomst. Zo is bijna 80 procent van de industriebedrijven onvoldoende voorbereid op technologische ontwikkelingen, is 42 procent onvoldoende voorbereid op handelsbelemmeringen en is 44 procent nauwelijks bezig met verduurzaming. Meer aandacht voor managementpraktijken en investeren in R&D is het devies. Dat schrijven economen van Rabobank in hun vandaag verschenen studie Naar een toekomstige maakindustrie.

Wat kunnen industriebedrijven doen om te blijven groeien? En hoe kunnen ze zich wapenen tegen de uitdagingen van de toekomst? Om deze vragen te beantwoorden, hebben de Rabo-economen een enquête afgenomen onder 464 Nederlandse industriebedrijven, waaronder 262 bedrijven uit de maakindustrie. Sjoerd Hardeman, een van de auteurs van de studie, licht toe: “Uit onze enquête blijkt dat de meeste industriebedrijven de afgelopen jaren zijn gegroeid in omzet, maar dat het merendeel van hen niet is voorbereid op toekomstige uitdagingen die spelen op het vlak van nieuwe technologieën, internationalisering en verduurzaming.”

Investeringen en managementpraktijken belangrijke groei-aanjagers
Hamvraag is natuurlijk wat wel en niet bijdraagt aan de omzetgroei van industriebedrijven, nu en in de toekomst. Aan welke knoppen kunnen bedrijven draaien? Hardeman: “Door investeringen en omzetgroei tegen elkaar af te zetten, krijgen we een indruk van de relatie tussen investeren en groei op dit moment. Deze relatie is duidelijk positief en vanuit statistisch oogpunt ook nog eens significant. Het valt op dat industriebedrijven die veel investeren ook harder groeien.”

Ook hebben de Rabo-economen de relatie tussen de kwaliteit van managementpraktijken en omzetgroei van industriebedrijven onderzocht. Hardeman: “In eerder onderzoek lieten we al zien dat de kwaliteit van managementpraktijken samenhangt met de arbeidsproductiviteit van middelgrote en grote industriebedrijven. Nu blijkt dat goede managementpraktijken niet alleen positief en significant samenhangen met arbeidsproductiviteit, maar ook met de omzetgroei van industriebedrijven. Het effect van managementpraktijken op omzetgroei is bovendien groot: bedrijven die over de slechtst mogelijke managementpraktijken beschikken, en deze weten te verbeteren tot de best mogelijke, verhogen de kans om zeer snelle groei door te maken met maar liefst 35 procent.”

Uitdagingen voor de toekomst

De omgeving waarin industriebedrijven opereren staat niet stil, benadrukt Hardeman. “Op dit moment hebben industriebedrijven, net als bedrijven in andere sectoren, te maken met krapte op de arbeidsmarkt. Naar de toekomst toe komen daar ten minste drie uitdagingen bij: industriebedrijven zien zich geconfronteerd met nieuwe technologieën als Artificial Intelligence en Big Data, krijgen gezien de afhankelijkheid van import en export mogelijk te maken met de gevolgen van toenemende handelsbelemmeringen en ook de roep om verduurzaming zal niet aan industriebedrijven voorbij gaan. Zoomen we in op de factoren die met toekomstbestendigheid samenhangen, dan zie we dat net als voor omzetgroei ook hier weer de kwaliteit van managementpraktijken van belang is.”

Naast de kwaliteit van managementpraktijken blijkt uit de analyses dat factoren als R&D-intensiteit van investeringen, het opleidingsniveau van medewerkers en de mate waarin medewerkers training volgen een rol spelen bij de toekomstbestendigheid van industriebedrijven. Hardeman: “Terwijl voor omzetgroei dus de hoogte van de investeringen van belang is, blijkt dat voor de toekomstbestendigheid van industriebedrijven vooral het type investeringen van belang is: hoe groter het aandeel van de investeringen dat uitgaat naar onderzoek en ontwikkeling, hoe groter de toekomstbestendigheid van industriebedrijven. En terwijl uit onze analyses verrassend genoeg niet blijkt dat opleidingsniveau en training van werknemers direct bijdragen aan de omzetgroei van bedrijven, zijn deze twee factoren wel degelijk van belang voor hun toekomstbestendigheid. Tel daarbij op dat opleidingsniveau en training van werknemers bijdragen aan de kwaliteit van het personeelsmanagement, en het is duidelijk dat aandacht voor het kennis- en vaardighedenniveau van medewerkers onontbeerlijk is voor het industriebedrijf van de toekomst.”