Column: Samen

Elke twee weken komt op deze plek een column van een van de (bestuurs-)leden van FPT-VIMAG. Onderwerp is de actualiteit. Deze editie gaat over het belang van ASML. FPT-VIMAG-voorzitter André Gaalman ziet dat wanneer premier Mark Rutte met Joe Biden praat over ASML, het eigenlijk ook over alle machinebouwers in Nederland gaat.

Het was een drukke week voor onze premier. In Davos tijdens het World Economic Forum sprak hij met Intel en Qualcomm over de toekomst van semiconductors. Rutte schudde ook nog de hand van Biden. Belangrijkste onderwerp van gesprek was ASML. Een week eerder was de Japanse premier Fumio Kishida ook bij de Amerikaanse president om te praten over chipproductie. 

Nederland heeft een hele bijzondere positie in de wereld, dankzij ASML. Het belang van het Veldhovense bedrijf kan niet onderschat worden. Niet alleen onze productietechnologie en machinebouw is afhankelijk van de wafer-machines, eigenlijk is ASML van groot Europees en zelfs wel globaal belang.

Niet voor niets is ASML onderdeel van een internationaal politiek spel geworden. De Amerikanen willen niet dat onze technologie in handen van de Chinezen komt. Geen slimme wafersteppers en step-and-scan-machines naar de Aziatische grootmacht. En eigenlijk ook niet de oudere modellen, hoopt Biden. Want een simpele chip is nog steeds genoeg om – bijvoorbeeld – een goedkope zelfvernietigingsdrone aan te sturen.

Ik weet wel hoe het gaat aflopen. ASML gaat niet meer leveren aan China. In ruil krijgt het bedrijf daar een aantal mooie opdrachten uit de Verenigde Staten voor en dat was het dan. Vreemd wel: een ander land bepaalt wat een bedrijf in Nederland mag doen. Ik denk dat CEO Peter Wennink van ASML en de Nederlandse overheid het zelf wel kunnen beslissen. Maar helaas, daar zijn we als landje (economisch) niet sterk genoeg voor. 

Maar als Europa wel. En ASML is voor Duitsland of Frankrijk ook bijzonder belangrijk. Voor heel Europa. Waarom maken we als Europa niet een vuist? Waarom behartigen we niet de belangen van Europa in Europa? Waarbij ik overtuigd ben dat we in Europa verstandiger zijn dan in China, de Verenigde Staten, het Midden-Oosten en Rusland tezamen. We doen dit niet, omdat Duitsland en Frankrijk altijd maar kissebissen over de macht in Europa. Ze strijden om invloed en in dat gevecht worden de kleinere landen niet gezien. 

Het is alsof we ergens in Nederland een supertalentvolle voetballer hebben – niveautje Messi – waarbij we al weten dat die speler naar het buitenland zal gaan. Grotere competitie, meer geld.

Is dat erg? Ja. Want Nederland is niet sterk genoeg alleen, maar ook Duitsland of Frankrijk zijn economisch gezien te zwak om zelf de richting te bepalen. Alleen als we samen optrekken, als één Europa, kunnen we internationaal ons mannetje staan. Frankrijk en Duitsland hebben Nederland nodig. Nederland heeft Europa nodig. Dus svp meer Europa, dat is goed voor iedereen. Want als Rutte in Washington of Davos praat over ASML, praat hij eigenlijk ook over u.