PBL: ‘Industrie kan vertrekken vanwege lastenverhoging in plannen GroenLinks-PvdA, Volt, D66 en de ChristenUnie’

Lastenverhoging voor verduurzaming leidt naar verwachting tot afname van productie in Nederland als je afgaat op de programma’s van GroenLinks-PvdA, Volt, D66 en de ChristenUnie. Dat meldt het Planbureau voor de Leefomgeving, gebaseerd op een analyse van alle partijprogramma’s.

Deze drie partijen verhogen de lasten voor bedrijven op verschillende manieren en in verschillende mate. Onder meer door de CO2 -heffing, door de energiebelasting op aardgas en elektriciteit aan te passen, vrijstellingen af te schaffen, niet-energetisch gebruik van minerale oliën te belasten en een NOx-heffing in te voeren, worden sommige bedrijven geconfronteerd met forse extra lasten.

“Bij specifieke bedrijven en sectoren kan het productieniveau afnemen wanneer de lastentoename voor hen groot is ten opzichte van hun bedrijfsresultaat en ze die op korte termijn moeilijk kunnen vermijden, en tegelijkertijd de kosten niet kunnen worden doorgegeven binnen de internationale waardeketen. Dit effect zal vooral optreden bij GroenLinks-PvdA, Volt, D66 en in mindere mate bij de ChristenUnie”, staat te lezen in het rapport van het planbureau.

Elders

De afname van het productieniveau gaat gepaard met emissiereductie. Dit is vooral zichtbaar bij de kunstmestindustrie, waterstofproductie, organische basischemie en/of staalproductie. De mate waarin is afhankelijk van onder meer de specifieke beleidsmaatregelen van de partijen, mogelijkheden tot verduurzaming voor 2030 en bedrijfsmatige keuzes. Ook bij andere bedrijven of sectoren kan afname van productie voorkomen. Bij de VVD is de omvang van dit effect nauwelijks groter dan in het basispad. Bij afschalen van productie in Nederland kan de productie verplaatsen naar elders in de Europese Unie, of naar elders in de wereld. Verplaatsing naar elders in de Europa leidt meestal niet tot extra mondiale emissies, maar verplaatsing naar buiten de Europese Unie leidt waarschijnlijk tot een toename van de emissies op mondiale schaal, omdat de emissies buiten de Europese Unie vaak nog niet of minder streng gereguleerd zijn.

Belastingen

De maatregelen van GroenLinks-PvdA en D66 leiden ertoe dat voor grote industriële bedrijven aardgasgebruik relatief zwaarder wordt belast ten opzichte van elektriciteitsgebruik. Dit zal elektrificatie aantrekkelijker maken. Bij Volt wordt elektriciteit juist veel zwaarder belast. Bij de ChristenUnie wordt de energiebelasting op elektriciteit voor grote bedrijven relatief meer verhoogd 

dan die op aardgas. Hier lijkt de wens tot het minder degressief maken van energiebelastingen te conflicteren met de wens om elektrificatie te bevorderen. Overigens spelen bij elektrificatie naast belastingen ook de netwerkkosten een grote rol.