Menko Eisma (Trumpf): “Op het moment dat we begonnen met het opknappen van oude machines, ontstond daarmee een interessant businessmodel”

Trumpf Nederland kent verschillende divisies: lasersnijmachines, laserbronnen, waartoe ook 3D-lasers behoren, EUV (extreem ultraviolet licht) voor de productie van computerchips, met ASML als grote klant en 3D-printing van componenten voor deeltjesversnellers en de productie van elektronische componenten voor fotonica. Menko Eisma, algemeen directeur bij Trumpf Nederland, vertelt over het belang van circulair ondernemen voor het bedrijf.

Wat is de circulaire stap die jullie gemaakt hebben?

“Hier in Spankeren krijgen gebruikte Trumpf machines een tweede leven en brengen we circulariteit in de praktijk. Op het moment dat we begonnen met het opknappen van oude machines, ontstond daarmee een interessant businessmodel. Ons uitgangspunt was dat we de restwaarde van onze verkochte machines hoog wilden houden. Die hogere restwaarde is interessant voor de koper, die gedurende de levensduur van de machine relatief gezien minder af hoeft te schrijven. Wat weer een positieve impuls is om een machine van ons te kopen. Voor ons loont het vervolgens om een machine terug te kopen, op te knappen en weer te verkopen. Ons circulair ondernemen kwam dus voort uit bedrijfseconomische overwegingen. Daarnaast hebben we als marktleider ook een stuk maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat betekent volgens mij dat je ook op het gebied van circulair ondernemen voorop moet willen lopen.”

“In de basis hanteren wij een klassiek duurzaam bedrijfsmodel: wij bieden een hoogwaardig product, met een lange levensduur, waarbij verkoop de klassieke inkomensbron is. Onze aftersales, met 24/7 online service waarmee we direct toegang hebben tot geplaatste machines, draagt bij aan ons kwaliteitsimago. Maar, met onze refurbishing activiteiten is er ook sprake van een rol als ’tussenbater’, waarbij we machines een tweede leven geven door ze op te knappen en weer door te verkopen. Dit betekent dat we als bedrijf op dit onderdeel in transitie zijn, maar dat is volgens mij onlosmakelijk verbonden met circulair werken. Ook de markt speelt daarbij een belangrijke rol. We zien dat er een toegenomen vraag is naar onze producten. Voor sommige van onze machines bestaat een wachtlijst. Die wordt onder andere veroorzaakt omdat ook wij last hebben van haperingen in de toelevering van componenten. Dat leidt tot de vraag: hebben jullie alternatieven? De vraag naar gebruikte machines ontstond dus voor een deel vanuit schaarste en voor een deel vanuit de wens om duurzamer te werken.”

Wat is de grootste winst?

“De economische levensduur van onze machines is gemiddeld vijf tot zeven jaar. Dat is een beetje afhankelijk van de gebuikte technologie. De technische levensduur is veel langer, die loopt soms op tot 20 jaar. Wat we merken, is dat elektronische onderdelen voor deze oudere machines bijna niet meer verkrijgbaar zijn. Daar komt ook nog iets anders bij: toen we startten met het refurbishen van oude machines, zagen we dat we moesten werken aan het kennisniveau van onze mensen op het gebied van oudere technologieën. Onze trainingsfaciliteiten zijn ingericht voor de nieuwste technologieën. Door het renoveren van oudere machines, zijn we nu in staat om onze mensen te scholen op oudere technieken. Ook collega’s uit het buitenland zijn daarvoor van harte welkom. Die bijscholing is een hele mooie bijvangst van het circulair werken. En aangezien het lastig is goed geschoolde technische mensen te vinden, is het belangrijk dat wij scholing kunnen verzorgen voor zowel nieuwe als oude technieken.”

“Bij circulair werken, zijn medewerkers erg belangrijk. Zij maken het verschil, dus is het nodig om ze mee te nemen in onze gedachtegang over circulariteit. We laten ze daarom ook de mooie voorbeelden zien van circulair werken. De medewerkers in Spankeren zijn erg trots op het eindresultaat van hun inspanningen. De machines die we vanuit heel Europa hier binnen krijgen, zijn gebruikt, dat is aan alles te zien. Als ze hier weer weggaan, zien ze er als nieuw uit, maar zijn ze ook technisch niet van een nieuwe machine te onderscheiden. We hebben onderdelen vervangen, gerepareerd of schoongemaakt en de hele machine opnieuw afgesteld. Repareren heeft daarbij bij ons de voorkeur boven vervangen. We merken ook dat de aandacht voor circulariteit op een positieve manier het denken binnen onze organisatie verandert. Bij onze vestigingen in Nederland, maar ook bij de hoofddirectie in Duitsland. De CEO van Trumpf heeft onlangs een bezoek gebracht aan de vestiging in Spankeren en bevestigt dat wat we hier doen veel toekomstperspectief heeft. Wij waren de eerste vestiging die gestart is met refurbishment. Inmiddels zijn er hiervoor ook vestigingen in Amerika en Azië. Voor Europa zijn wij de hoofdlocatie op dit gebied.”

Wat is de grootste uitdaging?

“Ik denk dat we allemaal verantwoordelijk zijn voor duurzaamheid. Of je medewerker of ondernemer bent. Er zijn best al veel duurzame stappen gezet, maar het zou wat mij betreft sneller mogen gaan. De wereld om ons heen, onze toeleveranciers en onze klanten, omarmen nog niet allemaal het idee van circulair en duurzaam werken. Ik zie hier en daar ook een angst voor het onbekende, of eigenlijk scepsis. Als voorbeeld: we hebben het vaak over digitalisering, over smart-industry toepassingen en over automatisering. En dan komen wij op de markt met gebruikte machines die al een paar jaar oud zijn. Dan kan ik me die vraagtekens wel voorstellen. Want hoe smart is zo’n oudere machine dan?”

Welke circulaire stappen staan op de planning?

“De afgelopen tijd wordt er steeds meer gesproken over de R-ladder. Ik denk dat je als ondernemer niet altijd de theoretische stappen volgt die de ladder benoemt. Wij zijn bijvoorbeeld gestart met remanufacturing, zonder de stappen daarvoor echt bewust te hebben gevolgd. Natuurlijk, als het nodig is repareren we onze machines ook. En ja, we denken bij de ontwikkeling van nieuwe machines ook na over mogelijkheden om op locatie onderdelen eenvoudig te vervangen. Onlangs hebben we hier in Spankeren met onze Duitse collega’s nog gesproken over de vraag hoe we bij de ontwikkeling van nieuwe machines al rekening kunnen houden met de mogelijkheden van refurbishing en remanufactoring. Ik verwacht dat het vervangen van onderdelen in de toekomst steeds eenvoudiger wordt. Zodat de basismachine kan blijven staan.”

“Aan collega-ondernemers die willen starten met circulair ondernemen geef ik de tip mee om klein te beginnen. Zorg dat je eerste stap een succes kan zijn, dat motiveert jezelf en je medewerkers. Op die manier is circulair ondernemen ook leuk. Wacht daarbij niet tot morgen, maar begin vandaag.’

Dit interview werd als eerst gepubliceerd door Boost. Er zijn wijzigingen gedaan in stijl en vorm om het interview passend te maken voor Circulaire Maakindustrie. Bekijk het oorspronkelijke interview op de website van BOOST.